Chương 5: Hòa Âm Của Đối Lập
Sáng hôm sau, Phượng Hoàng Cổ Trấn thức dậy trong một làn sương mỏng như lụa, vắt ngang qua những mái nhà rêu phong và dòng Đà Giang êm đềm. Khi những tia nắng đầu tiên xuyên qua kẽ lá, chiếu rọi lên những cây cầu đá cong cong, tôi đã có mặt ở đại sảnh khách sạn. Chiếc áo sườn xám màu lam ngọc, mái tóc búi cao gọn gàng, và chiếc máy ảnh phim cũ kỹ lủng lẳng trên cổ – tôi sẵn sàng cho một cuộc chiến không khoan nhượng. Không phải với thời gian, mà với Tống Lâm.
Hắn ta đã đứng chờ sẵn, ngay cạnh lối ra vào. Hắn mặc một chiếc áo sơ mi trắng, quần tây đen, trông vẫn lịch lãm một cách đáng ghét. Trên tay hắn là một chiếc máy tính bảng mỏng dính, và một chiếc túi đeo chéo nhỏ chứa đầy đủ những thiết bị điện tử mà tôi đoán là sẽ được dùng để 'số hóa' Phượng Hoàng. Hắn nhìn tôi, nụ cười nhếch mép quen thuộc lại xuất hiện, như thể hắn vừa thấy một sinh vật lạ lẫm từ thời cổ đại.
"Chào buổi sáng, Lục tiểu thư," hắn nói, giọng điệu vẫn trầm ấm và tự tin. "Trông cô đúng là một bức tranh sống động của quá khứ."
Tôi hừ lạnh. "Còn Tống tiên sinh thì giống một nhân vật phản diện trong phim khoa học viễn tưởng. Chúng ta nên bắt đầu thôi, đừng làm mất thời gian bằng những lời lẽ vô vị."
Hắn chỉ cười, rồi ra hiệu đi trước. Chúng tôi bước ra ngoài, hít thở không khí trong lành của buổi sớm mai. Mùi bùn đất, mùi ẩm ướt của sông nước, mùi gỗ mục và một chút mùi hương trầm hương thoang thoảng từ những ngôi miếu cổ, tất cả hòa quyện vào nhau, tạo nên 'hơi thở' đặc trưng của Phượng Hoàng. Tôi nhắm mắt, cố gắng cảm nhận từng chút một. Đây là linh hồn của Phượng Hoàng, là điều tôi muốn bảo vệ.
Chúng tôi bắt đầu đi bộ dọc theo bờ sông, qua những con hẻm nhỏ lát đá, nơi những ngôi nhà sàn cổ kính tựa mình vào vách núi. Tôi giơ máy ảnh lên, cẩn thận căn chỉnh tiêu cự, ghi lại những khoảnh khắc mà tôi cho là tinh túy nhất: một bà lão đang phơi quần áo bên hiên nhà, một chiếc thuyền nhỏ lướt nhẹ trên sông, một bức tường rêu phong với những vết nứt đã hóa thành họa tiết của thời gian. Đối với tôi, mỗi hình ảnh này đều mang một câu chuyện, một cảm xúc.
"Lục tiểu thư có vẻ rất 'cảm tính' khi làm việc," Tống Lâm nói, giọng điệu có vẻ trêu chọc. Hắn đang dùng chiếc máy tính bảng của mình, lướt qua những bản đồ 3D chi tiết của Cổ Trấn. "Tôi đang xem xét dữ liệu về độ ổn định của các trụ cột nhà sàn. Có vẻ như khu vực này cần được gia cố khẩn cấp."
Tôi quay sang nhìn hắn, cau mày. "Anh có thấy sự hài hòa của những ngôi nhà này không? Chúng đã đứng vững hàng trăm năm rồi, Tống tiên sinh. Vẻ đẹp của chúng nằm ở sự không hoàn hảo, ở những dấu vết của thời gian. Anh muốn biến chúng thành những khối bê tông vững chắc mà không còn linh hồn sao?"
Hắn thở dài. "Linh hồn không thể ngăn chặn sự sụp đổ của một công trình, Lục tiểu thư. Độ ẩm quá cao, mối mọt đang tàn phá bên trong. Tôi phát hiện một điểm yếu nghiêm trọng ở cột thứ ba của ngôi nhà kia, ngay cạnh bến thuyền." Hắn chỉ tay vào một ngôi nhà sàn nhỏ, trông có vẻ khá bình thường trong mắt tôi.
Tôi nhìn theo hướng hắn chỉ. Thực ra, tôi cũng đã nhận thấy một vài vết nứt nhỏ ở khu vực đó, nhưng tôi cho rằng đó là một phần tự nhiên của sự lão hóa. Hắn ta, bằng cách nào đó, đã phát hiện ra một vấn đề tiềm ẩn mà tôi, với đôi mắt 'cảm tính' của mình, đã bỏ qua. Đây là một nghịch lý kịch tính khác: tôi trân trọng cái cũ, nhưng chính sự bám víu vào cái cũ lại có thể khiến tôi bỏ qua những nguy cơ thực sự đang đe dọa nó.
"Vậy anh định làm gì?" Tôi hỏi, giọng điệu miễn cưỡng. "Dùng máy móc để thay thế hoàn toàn?"
"Không hề," Tống Lâm đáp. "Chúng tôi có thể dùng công nghệ quét laser để tạo ra bản sao chính xác của cột gỗ bị hư hại, sau đó dùng vật liệu composite hoặc gỗ được xử lý đặc biệt để phục hồi, đảm bảo tính thẩm mỹ nguyên bản nhưng tăng cường độ bền. Thậm chí có thể dùng cảm biến để theo dõi độ ẩm liên tục, để ngăn ngừa sự hư hại trong tương lai." Hắn nói, mắt vẫn dán vào màn hình, nhưng tôi có thể cảm nhận được sự nhiệt huyết trong giọng nói của hắn.
Tôi im lặng một lúc. Dù ghét phải thừa nhận, nhưng ý tưởng của hắn không hoàn toàn tệ. Nó bảo tồn được vẻ ngoài, nhưng tăng cường được sức sống bên trong. "Anh có nghĩ rằng việc thay thế một phần gỗ bằng vật liệu composite có làm mất đi giá trị lịch sử của nó không?" Tôi hỏi, cố gắng tìm ra điểm yếu trong lập luận của hắn.
Hắn quay lại nhìn tôi, ánh mắt nghiêm túc hơn. "Giá trị lịch sử không chỉ nằm ở vật liệu gốc, Lục tiểu thư, mà còn nằm ở sự tồn tại của tổng thể công trình và câu chuyện mà nó kể. Nếu một phần nhỏ được thay thế để bảo vệ toàn bộ, tôi tin rằng đó là một sự đánh đổi xứng đáng. Điều quan trọng là sự thay thế đó phải được thực hiện một cách tinh tế, không làm thay đổi bản chất."
Tôi nhíu mày. Hắn ta không hề đơn giản như tôi nghĩ. Hắn không chỉ là một kẻ cuồng công nghệ, mà còn có một sự hiểu biết nhất định về giá trị bảo tồn, dù theo một cách rất khác biệt. "Vậy còn những bức tranh tường đang bị phai màu ở ngôi miếu Thiên Hậu?" Tôi chuyển hướng, cố gắng kiểm tra xem hắn có thực sự quan tâm đến những giá trị phi vật thể không.
"Miếu Thiên Hậu," hắn lẩm bẩm, lướt nhanh trên máy tính bảng. "Có, tôi đã xem qua dữ liệu hình ảnh vệ tinh và phân tích phổ màu. Độ phai màu chủ yếu do độ ẩm và ánh sáng UV. Chúng tôi có thể lắp đặt hệ thống kiểm soát khí hậu vi mô, và quan trọng hơn, dùng công nghệ phân tích quang phổ để xác định chính xác các sắc tố màu gốc, từ đó các nghệ nhân có thể phục hồi màu sắc một cách chuẩn xác nhất, mà không làm hỏng lớp sơn cũ."
Tôi lại ngạc nhiên. Hắn không hề đề xuất chiếu hình ảnh 3D lên tường, hay làm bất cứ điều gì "kỹ thuật số" quá đáng. Hắn đang đưa ra những giải pháp kỹ thuật để hỗ trợ việc phục hồi thủ công. Nghe có vẻ hợp lý. Tôi bắt đầu thấy một kẽ hở trong bức tường định kiến mà tôi đã xây dựng bấy lâu nay. Hắn ta không hề là một kẻ phá hoại, mà là một người... có mục tiêu giống tôi, nhưng phương pháp hoàn toàn đối lập.
Càng đi sâu vào Cổ Trấn, càng chứng kiến những vấn đề mà Phượng Hoàng đang đối mặt – những vết nứt lớn trên cầu đá, những mái ngói vỡ vụn, những khu nhà cổ bị lấn chiếm bởi cây dại – tôi càng nhận ra rằng mình đã quá cứng nhắc. Phương pháp của Lục Thị, chậm rãi và tỉ mỉ, đôi khi không đủ sức chống lại sự bào mòn của thời gian và môi trường khắc nghiệt. Và phương pháp của Tống Lâm, nhanh chóng và hiệu quả, lại thiếu đi sự mềm mại, tinh tế mà một di sản cần có.
Đến buổi trưa, chúng tôi ngồi nghỉ tại một quán trà nhỏ ven sông. Hơi thở của Phượng Hoàng Cổ Trấn vẫn nồng nàn, nhưng trong không gian yên tĩnh đó, tôi lại cảm thấy một sự bối rối khó tả. Tôi đã chụp được rất nhiều bức ảnh đẹp, nhưng không phải bức ảnh nào cũng che giấu được những vết sẹo của thời gian. Còn Tống Lâm, hắn đã ghi lại hàng gigabyte dữ liệu, với những biểu đồ và phân tích chi tiết. Hắn quay sang nhìn tôi, nụ cười đã bớt vẻ châm chọc, thay vào đó là một ánh mắt tò mò.
"Tôi thấy cô rất quan tâm đến những câu chuyện của Phượng Hoàng," hắn nói. "Lúc nãy cô đã dừng lại rất lâu ở ngôi đền nhỏ đó. Có chuyện gì đặc biệt ở đó sao?"
Tôi hơi giật mình. Tôi đã nghĩ hắn không để ý. "Đó là đền thờ Hộ Giang. Ông nội tôi từng kể rằng, ngày xưa, người dân nơi đây thường đến đó cầu nguyện mỗi khi mùa lũ về. Tương truyền, có một vị thần sông đã hóa phép thành một con rồng, dùng thân mình để chắn lũ, bảo vệ Phượng Hoàng. Mỗi viên đá ở đó đều thấm đẫm mồ hôi và niềm tin của người dân." Tôi kể, giọng nói dịu đi, đắm chìm vào ký ức tuổi thơ.
Tống Lâm lắng nghe một cách chăm chú, không hề ngắt lời. Hắn không cười cợt, không nói về dữ liệu hay thuật toán. Hắn chỉ nhìn tôi, ánh mắt sâu thẳm. "Một câu chuyện đẹp," hắn thì thầm. "Vậy, liệu chúng ta có thể dùng công nghệ để kể những câu chuyện như thế một cách sống động hơn không? Không phải VR hay AR, mà là những thước phim tài liệu được chiếu lên những bức tường cổ, những đoạn âm thanh kể chuyện được phát ra từ những chiếc loa ẩn mình, để du khách cảm nhận được linh hồn của nơi này, bên cạnh việc chiêm ngưỡng vẻ đẹp kiến trúc?"
Tôi nhìn hắn, không nói nên lời. Ý tưởng đó... không tệ. Thậm chí còn rất hay. Nó không làm mất đi vẻ đẹp nguyên bản, mà lại làm tăng thêm chiều sâu cảm xúc, giúp thế hệ trẻ dễ dàng tiếp cận hơn. Đây là điều tôi hằng mong muốn: kết nối truyền thống với hiện đại, nhưng theo một cách tôn trọng và tinh tế.
"Anh... anh nghĩ đến điều đó từ bao giờ?" Tôi hỏi, giọng còn ngạc nhiên.
Hắn cười nhẹ. "Từ lúc cô nói rằng văn hóa là cảm xúc, là dòng chảy của thời gian. Tôi nghĩ, công nghệ nên là cầu nối, chứ không phải là kẻ thay thế. Và để xây dựng cầu nối tốt nhất, tôi cần hiểu rõ những gì cần được kết nối." Hắn nhìn ra dòng sông, ánh mắt xa xăm. "Tôi cũng có những ký ức về nơi này, dù không lãng mạn như của cô. Ông nội tôi từng đưa tôi đến đây khi còn nhỏ. Ông ấy là một kỹ sư cầu đường. Ông ấy đã giải thích cho tôi cách những cây cầu đá này được xây dựng, về sức chịu đựng của chúng, về cách nước sông tác động đến kết cấu. Đối với ông, mỗi viên đá là một bài toán vật lý."
Tôi bật cười. "Vậy ra, anh cũng là một tên ngốc mắc kẹt với những ký ức của ông nội. Nhưng là một tên ngốc với những con số, thay vì những câu chuyện."
Hắn cũng cười, một nụ cười không còn nhếch mép, mà rạng rỡ và chân thật. "Có lẽ vậy. Chúng ta đều là những tên ngốc của quá khứ, chỉ là cách thể hiện khác nhau."
Buổi chiều hôm đó, chúng tôi tiếp tục khảo sát. Những cuộc tranh luận vẫn xảy ra, nhưng không còn gay gắt như trước. Chúng tôi bắt đầu lắng nghe nhau nhiều hơn, bắt đầu đưa ra những ý tưởng bổ sung cho nhau. Tôi đề xuất việc phục hồi một bức chạm khắc cổ bằng kỹ thuật truyền thống, hắn bổ sung rằng có thể dùng máy quét 3D để tạo ra một bản sao kỹ thuật số trước khi phục hồi, phòng khi có sự cố. Hắn nói về việc lắp đặt hệ thống thoát nước thông minh, tôi lại nhấn mạnh cần phải bảo vệ những dòng kênh cổ bằng đá.
Khi hoàng hôn buông xuống, nhuộm đỏ cả dòng sông Đà Giang, chúng tôi ngồi bên bờ sông, nhìn những chiếc đèn lồng bắt đầu thắp sáng. Tôi cảm thấy mệt mỏi, nhưng trong lòng lại có một sự nhẹ nhõm kỳ lạ. Tống Lâm đã không còn là kẻ thù không đội trời chung. Hắn vẫn là một tên ngốc với những ý tưởng công nghệ, nhưng hắn là một tên ngốc có thể lắng nghe, có thể hiểu, và đôi khi, có thể đưa ra những ý tưởng khiến tôi phải suy nghĩ lại. Và tôi, Lục Cẩm, người từng cho rằng mình biết tất cả về bảo tồn, đã phải thừa nhận rằng mình cần thêm những góc nhìn mới, những công cụ mới. Đây là một sự thật ngọt ngào cay đắng: tôi vẫn không hoàn toàn ưa hắn, nhưng tôi đã học được cách tôn trọng hắn, và thậm chí, tôi đã nhìn thấy một khả năng hợp tác thực sự, không phải là sự ép buộc, mà là sự bổ trợ.
"Cô nghĩ sao về ngày hôm nay?" Tống Lâm hỏi, giọng điệu có vẻ trầm tư.
Tôi nhìn hắn, rồi nhìn ra dòng sông. "Tôi nghĩ rằng, Phượng Hoàng Cổ Trấn vẫn còn rất nhiều điều để chúng ta khám phá. Và có lẽ, chúng ta cũng vậy." Tôi không nói thẳng rằng hắn đã thay đổi định kiến của tôi, nhưng tôi nghĩ hắn hiểu. Một sự đồng điệu mơ hồ đang nảy sinh giữa hai kẻ đối lập, như hai dòng sông khác biệt, cuối cùng cũng tìm thấy điểm giao thoa của mình.
Bạn đang đọc truyện trên: ZingTruyen.Store