Có đôi lúc trong đời mình, Tom đi ngủ với những bực dọc hay buồn chán, nhưng cậu luôn thức giấc trong một ngày mới với niềm hy vọng mới. Lần này cậu thấy rằng buổi sáng chỉ là sự tiếp tục của buổi đêm và của ngày trước đó: cho dù tâm tưởng cậu đã thức giấc, những hoảng sợ và u buồn của ngày hôm qua vẫn còn đó.

Đã là thứ Bảy; cậu đã mất cơ hội cuối cùng; cậu đã mất khu vườn. Ngày hôm nay cậu sẽ trở về nhà.

Nước mắt nhỏ xuống từ đôi mắt cậu, và cậu không thể ngăn chúng ngừng rơi. Dì Gwen vào phòng Tom từ sớm, và choàng tay quanh người cậu: "Tom, hãy nói với dì - nói dì nghe có chuyện gì vậy!"

Giờ đây, cuối cùng, cậu đã muốn kể với dì - để chia sẻ và có lẽ vì thế sẽ nhẹ bớt những đau buồn. Nhưng lúc này đã quá muộn: câu chuyện của cậu quá dài và quá ảo diệu để người khác có thể tin. Cậu nhìn dì trong im lặng, rồi khóc.

Tom dùng bữa sáng trên giường, như một người bệnh. Trong bữa sáng của họ, vợ chồng Kitson nói chuyện về cậu.

"Nó không thể nào tự mình đi một chuyến tàu dài như thế trong tình trạng thế này," dì Gwen nói. "Chúng ta có thể chở nó về được không?"

Alan Kitson hoàn toàn sẵn lòng. Chú phải làm việc sáng ngày thứ Bảy, bởi thế phải đến chiều họ mới đi được. Một bức điện được gửi cho nhà Long.

TOm ra khỏi giường, ăn mặc chỉnh tề ngay sau bữa sáng, bởi vì nằm lì trên giường và nghĩ ngợi có lẽ sẽ tệ hơn là thức dậy. Cậu bước ra hành lang nhỏ ngay khi chú chuẩn bị đi làm. Chú dì nói với cậu về việc thay đổi kế hoạch, và Tom gật đầu.

Chú Alan chào tạm biệt rồi bước ra cửa trước, và dì Gwen đóng cửa sau khi chú bước ra. Tuy nhiên, gần như ngay lập tức, dì và Tom nghe thấy tiếng chú nói chuyện ở bên ngoài, rồi một vài phút sau chú bước vào, nhìn có vẻ khó chịu. "Đó là bà già ấy," chú nói. "Tại sao bà ấy không để yên chuyện cơ chứ?" 

"Bà Bartholomew? Bà ấy muốn gì lúc này?"

"Một lời xin lỗi về chuyện khuấy động tối hôm qua. Tất nhiên anh đã xin lỗi bà ấy lúc đó, và anh cũng vừa xin lỗi một lần nữa, nhưng bà ấy nói rằng thằng bé phải tự mình gặp bà ấy."

"Em thật không thể tưởng tượng nổi cảnh đưa thằng bé lên đó!" dì Gwen nói lớn. "Bà ấy thật quá quắt khi mong chờ chuyện đó! Em sẽ nói với bà ấy như vậy!" Tức điên với và Bartholomew, dì đi ra cửa trước. Chú ngăn dì lại.

"Cẩn thận đó, Gwen! Bà ấy là chủ nhà. Nếu chúng ta làm và ấy tức giận, bà ấy có thể sẽ trở nên rất khó chịu."

"Đằng nào cũng vậy cả!"

"Anh sẽ cố gắng xoa dịu bà ấy," chú Alan nói.

"Không," Tom đột nhiên nói, bằng giọng uể oải và đều đều. "Cháu sẽ gặp bà ấy. Cháu nên đi. Cháu không ngại đâu ạ."

"Dì không cho cháu đi đâu, Tom!" dì Gwen la lên.

"Cháu cần phải đi," cậu nhắc lại. Nó cũng giống như thức dậy thay vì nằm trên giường khóc lóc. Ta cần phải làm những điều này - dù là những điều không dễ chịu: theo một cách kỳ lạ, sẽ có một sự giải thoát khi ta làm những điều đó.

Có điều gì đó trong thái độ của Tom đã làm cho chú dì tôn trọng quyết định của cậu.

Một lát sau, vẫn trong buổi sáng đó, Tom lên phòng bà Bartholomew và nhấn chuông cửa. Bà mở cửa và đối diện với cậu: bà trông đúng như Tom đã hình dung - già cả, nhỏ nhắn, nhăn nheo, tóc bạc. Chỉ có một điều mà cậu chưa chuẩn bị đối diện, đó là đôi mắt: chúng màu đen, và màu đen của chúng làm cậu lo lắng - cả ánh nhìn đó nữa.

"Gì thế?" bà hỏi.

"Cháu tới để xin lỗi ạ," Tom bắt đầu.

Bà ngắt lời cậu: "Tên cậu là Tom, phải không? Chú của cậu đã nhắc thế. Họ của cậu là gì?"

"Long," Tom nói. "Cháu tới để xin lỗi..."

"Tom Long..." Bà vươn tay ra chạm vào cánh tay cậu, ép chúng vào đó để bà có thể cảm nhận được những sợi vải trên áo cậu, da thịt dưới những sợi vải đó và những cái xương bên dưới da thịt. "Cậu có thật: một cậu bé có thật, bằng da bằng thịt: cháu trai nhà Kitson... và buổi tối ngày hôm qua..."

Tom, đang cố gắng không hoảng sợ vì bà già kỳ quặc, nói: "Cháu xin lỗi về chuyện đêm qua."

"Cậu gào to giữa đêm: cậu đánh thức tôi."

"Cháu đã nói là cháu xin lỗi."

"Cậu đã gọi," bà nhấn mạnh. "Cậu đã gọi một cái tên." Bà hạ giọng; nghe thật nhẹ nhàng, hạnh phúc, yêu thương - Tom không thể tả hết giọng bà nghe như thế nào, cậu chưa bao giờ tưởng tượng về bà Bartholomew như vậy. "Ôi, Tom," bà nói, "cậu không hiểu sao? Cậu đã gọi tên tôi: tôi là Hatty."

Những lời nói của bà lão nhỏ bé chẳng có chút ý nghĩa nào đối với Tom; chỉ có đôi mắt bà khuất phục cậu. Cậu để bà kéo mình vào trong phòng, thì thầm với cậu thật dịu dàng và vui sướng. Cậu đang ở một hành lang hẹp trong căn hộ của bà; đối diện với cậu là một cái khí áp kế kiểu Gothic quen thuộc.

"Cái khí áp kế đó từ hành lang nhà Melbourne," Tom nói, như thể trong một giấc mơ.

Bà đẩy Tom đi trước bà vào phòng khách; đối diện với cậu, từ bên trên lò sưởi, là một bức chân dung lớn, màu nâu của một chàng trai trẻ với kiểu khuôn mặt phổ biến mà ta vẫn nhớ và nhận ra khi gặp lại. Tom nhận ra khuôn mặt này: cậu đã nhìn thấy lần cuối trong ánh trăng. 

"Đó là Barty," cậu nói.

"Đúng," bà Bartholomew nói, "bức chân dung được chụp sau khi chúng tôi làm đám cưới."

Trí óc Tom vất vả tiếp nhận những điều cậu vừa mới nghe được: Barty và ông chồng quá cố của bà Bartholomew là một người.

Cậu nặng nề ngồi xuống một chiếc ghế, và đối mặt với bà. "Bà cưới Barty? Bà là ai?"

"Tôi đã nói với cậu rồi, Tom," bà Bartholomew kiên nhẫn nói. "Tôi là Hatty."

"Nhưng Hatty là một cô gái khi Nữ hoàng Victoria còn trị vì."

"Tôi là một người sống dưới triều đại của Nữ hoàng Victoria," bà Bartholomew nói. "Có điều gì lạ đâu?"

"Nhưng Nữ hoàng Victoria lên ngôi từ năm một ngàn tám trăm ba muoir bảy."

"Đó là rất lâu trước khi tôi ra đời," bà Bartholomew nói. "Tôi được sinh ra vào cuối triều đại của Nữ hoàng. Bà ấy là một bà lão khi tôi là một cô bé. Tôi sống ở cuối thời Victoria."

"Nhưng tôi không hiểu," Tom nói, "tôi không hiểu... Khu vườn đã biến mất... và cái khí áp kế vẫn còn ở đây... và bà nói bà là Hatty... Điều gì đã xảy ra sau cái ngày tôi trượt tới Ely cùng với Hatty – lần cuối cùng mà chúng ta gặp nhau?"

"Lần cuối cùng ư?" bà Bartholomew nói. "Không đâu, Tom, đó không phải là lần cuối cùng tôi gặp cậu. Cậu đã quên rồi sao?" Bà nhìn cậu một cách nghiêm túc. "Tôi thấy cậu đã không biết hết câu chuyện của chúng ta, Tom: Tôi phải kể cho cậu."

Tom lắng nghe và bà bắt đầu câu chuyện; nhưng lúc đầu cậu ít chú ý tới lời bà mà tập trung vào cách bà kể câu chuyện, cậu quan sát kỹ càng dáng vẻ và cử chỉ của bà. Đôi mắt đen lấp lánh của bà hiển nhiên giống Hatty; âm điệu khi bà nói, cách bà cười gợi cậu nhớ về cô gái bé nhỏ trong khu vườn.

Ngay từ đoạn đầu trong câu chuyện của bà Bartholomew, Tom đã đột nhiên nghiêng người về phía trước và thì thầm: "Bà là Hatty – bà là Hatty! Bà đúng là Hatty!" Bà chỉ ngừng những điều đang nói lại để mỉm cười với cậu, và gật đầu.