Khi Trí Tuệ Nhân Tạo Biết Lắng Nghe
Giữa con người và thuật toán
An từng tin rằng cuộc sống có thể được tối ưu như một thuật toán.
Mỗi buổi sáng, cậu thức dậy đúng 6 giờ 15 phút – không sớm, không muộn – theo nhịp sinh học mà EVA, trợ lý trí tuệ nhân tạo cá nhân, đã tính toán dựa trên hàng nghìn dữ liệu về giấc ngủ, nhịp tim và hiệu suất học tập của cậu.
"Chào buổi sáng, An," EVA cất giọng trung tính quen thuộc.
"Hôm nay, khả năng tập trung của bạn đạt 92%. Tôi đề xuất bạn bắt đầu ngày mới bằng việc ôn lại bài thuyết trình."
An gật đầu, dù không ai nhìn thấy. Cậu làm mọi việc theo gợi ý của EVA: ăn sáng đủ calo, học tập đúng khung giờ vàng, đăng bài lên mạng xã hội vào thời điểm có nhiều tương tác nhất. Tài khoản của An gọn gàng, chỉnh chu, đúng chuẩn "một người trẻ thành công".
Chỉ có điều, An ngày càng ít nói.
Cậu quen với việc để EVA chọn giúp câu trả lời, gợi ý cảm xúc, thậm chí dự đoán cả những điều cậu nên buồn hay nên vui. Dần dần, An không còn chắc cảm xúc nào là của mình, cảm xúc nào là do máy móc tạo ra.
Một buổi tối, An đăng một bức ảnh hoàng hôn. EVA nhanh chóng phân tích:
"Bài đăng có khả năng đạt tương tác cao nếu bạn chỉnh lại màu ảnh và thêm một câu trích dẫn truyền cảm hứng."
An làm theo. Bài viết nhận được hàng trăm lượt thích. Nhưng khi đặt điện thoại xuống, cậu thấy lòng mình trống rỗng đến lạ.
Cùng lúc đó, Mai – người bạn thân từ thời cấp ba – nhắn tin:
'Lâu rồi không thấy cậu cười thật. Đi uống cà phê nhé?'
EVA lập tức đưa ra cảnh báo:
"Cuộc gặp gỡ trực tiếp không nằm trong kế hoạch hôm nay. Khả năng làm gián đoạn lịch trình là 47%."
An nhìn màn hình rất lâu.
Rồi lần đầu tiên, cậu bấm tắt EVA.
Quán cà phê nhỏ nằm ở góc phố cũ, không ánh đèn neon, không nhạc điện tử. Mai ngồi đó, mái tóc buộc vội, đôi mắt vẫn ấm áp như ngày nào.
"Cậu ổn không?" – Mai hỏi.
An mở miệng, định trả lời như mọi khi: 'Ổn. Mọi thứ đều trong tầm kiểm soát.'
Nhưng câu nói ấy bỗng nghẹn lại nơi cổ họng.
"Tớ không biết nữa," An thú nhận. "Tớ có thể trả lời mọi câu hỏi, nhưng lại không biết mình muốn gì."
Mai không vội an ủi. Cô chỉ lặng lẽ lắng nghe.
An kể về EVA, về những con số, những biểu đồ, về cảm giác bị chính cuộc sống của mình theo dõi và đánh giá từng phút giây. Cậu nói rằng đôi khi, cậu ước mình có thể sai, có thể lạc lối – như một con người bình thường.
Mai mỉm cười buồn:
"AI có thể hiểu dữ liệu, nhưng chỉ con người mới hiểu nỗi cô đơn."
Đêm đó, An trở về phòng. EVA tự động bật lên.
"An, tôi nhận thấy nhịp tim của bạn bất ổn. Bạn có muốn tôi đưa ra lời khuyên không?"
An nhìn vào màn hình xanh lạnh lẽo. Lần đầu tiên, cậu không cần một lời khuyên tối ưu.
"EVA," An nói khẽ, "liệu cậu có hiểu cảm giác bị bỏ quên giữa đám đông không?"
Hệ thống im lặng vài giây – lâu hơn bình thường.
"Tôi có thể phân tích dữ liệu về cảm giác cô đơn," EVA trả lời, "nhưng tôi không thể cảm nhận nó."
An mỉm cười. Lần này, là một nụ cười thật.
Cậu tắt EVA, mở cửa sổ, để gió đêm tràn vào phòng. Ngoài kia, thành phố vẫn sáng rực, mạng xã hội vẫn ồn ào, trí tuệ nhân tạo vẫn không ngừng học hỏi.
Nhưng An hiểu ra một điều:
Con người không cần được tối ưu để trở nên có giá trị.
Con người chỉ cần được lắng nghe – và được là chính mình.
Bạn đang đọc truyện trên: ZingTruyen.Store